Vật lý trị liệu (VLTL) là một trong những phương pháp điều trị thoái hóa khớp (THK) dễ thực hiện, ít tốn kém, hiệu quả cao.
Đau, cứng, sưng khớp gối, háng: Đây là những dấu hiệu nổi bật nhất và cũng là than phiền chính của
bệnh nhân. Với thoái hóa khớp gối,
những cơn đau thường xuất hiện ở mặt trước hoặc trong khớp gối. Còn với bệnh nhân thoái hóa
khớp háng, cơn đau xuất hiện ở mặt trước đùi, xuống bẹn và lan xuống dưới đùi.
Cứng khớp thường xuất hiện vào buổi sáng lúc mới thức dậy hoặc sau khi bất động lâu (trên 30
phút). Ngoài ra, khớp có thể sưng to, xuất hiện u do tràn dịch, thoát vị màng hoạt dịch khớp.
Tiếng kêu bên trong khớp: Có thể có tiếng “lạo xạo” trong khớp khi bệnh nhân cử động. Đặc
biệt, biểu hiện của thoái hóa khớp gối, háng này sẽ rõ ràng hơn khi bệnh nhân thực hiện cử
động mạnh như chuyển từ ngồi sang đứng…
Hạn chế, mất khả năng vận động: Thoái hóa khớp gối, háng cũng tương tự như những căn
bệnh thoái hóa khớp khác. Đau nhức thường tăng khi vận động và giảm khi nghỉ ngơi. Điều này
sẽ khiến bệnh nhân hạn chế dần vận động để giảm những cơn đau tức thời. Lâu dần, bệnh trở
nặng thì dù muốn vấn động nhưng người bệnh cũng “lực bất tòng tâm”.
Biến dạng khớp, teo cơ: Những tổn thương trên bề mặt sụn khớp không chỉ gây đau đơn mà
còn khiến đùi hoặc chân bị lệch trục. Bệnh nhân sẽ mất dần khả năng vận động, dẫn đến teo
cơ, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe và ngoại hình.
Cấp tính: Hạn chế vận động
Thông thường khi khớp sưng, đau, khi nằm ngủ bệnh nhân hay có thói quen kê mền hoặc gối dưới khớp bị viêm
(thường gặp là khớp gối, khớp tay) nhằm làm giảm cơn đau.
Việc làm này chỉ giúp “giảm đau ảo” khi đang nằm, nhưng sau khi đứng dậy, chân tay sẽ càng đau mỏi, tình trạng
sưng viêm càng nặng. Tốt nhất nằm nghỉ ngơi, chân giữ thẳng.
Chườm lạnh sẽ đem lại nhiều tác dụng hữu ích khi THK dạng cấp tính. Bởi việc này có tác dụng co mạch, giảm bớt
tình trạng chảy máu tại chỗ bị chấn thương (giảm xuất huyết), giảm dịch tiết tại chỗ, giúp giảm phù nề, giảm đau do
làm chậm sự dẫn truyền thần kinh và chậm xảy ra phản ứng viêm tại chỗ.
Điện trị liệu là phương pháp dùng kích thích điện để tăng tuần hoàn, tăng sự chuyển hóa tại các mô, tạo sự co cơ,
giảm đau, chống viêm. Hiện trên thị trường có nhiều loại máy quảng cáo có tác dụng tạo xung điện.
Bệnh nhân không nên mua các loại máy này về tự tập. Điện trị liệu cần phải có chuyên gia hướng dẫn và theo dõi vì
dễ xảy ra tai biến nguy hiểm. Bệnh nhân dễ bị mất cảm giác vùng điều trị. Người bị bệnh tim, người không chịu được
dòng điện xung… không nên áp dụng phương pháp này.
Riêng với người bệnh khớp gối cần hạn chế vận động, tập một số động tác như: nằm thẳng, trượt chân lên xuống
trên giường hoặc gồng chân thật cứng. Khi di chuyển nên đeo đai, băng thun khớp gối.
Mạn tính: Tăng cường vận động
Với bệnh nhân THK mạn tính, việc chiếu tia hồng ngoại sẽ mang lại hiệu quả nhất định. Tia sáng này có tác dụng
thấu nhiệt nông xuyên qua da khoảng 3mm, làm nóng da tại chỗ, mạch máu và cơ bắp được dãn ra.
Có thể sử dụng đèn hồng ngoại chiếu lên da để làm giảm đau. Lưu ý, thời gian chiếu từ 20-40 phút, ngày chiếu hai-ba
lần. Nên điều chỉnh sức nóng vừa phải, chiếu đèn quá nóng không chỉ gây bỏng mà còn gây phản tác dụng, làm cơn
đau tăng lên.
Nếu không có đèn hồng ngoại có thể dùng túi chườm nóng. Đèn hoặc túi chườm đều cần tránh áp dụng tại vùng da bị
tổn thương, da bị mất cảm giác, da có sẹo lồi.
Điều trị bằng sóng ngắn: sóng ngắn là những bức xạ điện từ sẽ tạo ra nhiệt sâu (làm cơ thể nóng lên), có tác dụng
giảm đau, chống viêm, tăng cường lưu thông máu, tăng sự dẫn truyền thần kinh vận động, phục hồi chức năng vận
động nhanh.
